Sukob sa Istorijom: Neka razmišljanja o prošlosti i odnosu prema njoj u postsocijalističkoj Srbiji

Prilikom nedavnog boravka u Beogradu posetih zanimljivu izložbu istorijskih dokumenata. Međutim, pre nego što počeh da razgledam postavku priđe mi kolega istoričar koga jedva da sam poznavao i započe razgovor – u stvari, kako se ubrzo ispostavilo, više monolog. Da ne bih zamarao nepotrebnim detaljima, dovoljno je reći da se rasprava uglavnom vodila oko naših različitih tumačenja istorijske uloge kneza Pavla, prvog namesnika (regenta) kraljevine Jugoslavije od 1934. do 1941. godine. Moj kolega, naime, smatra da je pristupanje Jugoslavije Trojnom paktu 25. marta 1941. najmudrija politička odluka doneta za vreme kneževog namesništva. Stvaranje banovine Hrvatske krajem avgusta 1939, naprotiv, najgori je politički potez: njime su, objasnio je kolega, Hrvati dobili široku autonomiju unutar jugoslovenske države; autonomna Hrvatska bila je teritorijalno veća od današnje republike Hrvatske i u njoj se našao veliki broj Srba.